ژنتیک، ارتباط بین انسولین خون و جنسیت را آشکار کرد

12ژانویه 2021 - برای اولین بار در بزرگترین مطالعه بین المللی در نوع خود، تأثیر تنوع ترکیب ژنتیکی در زنان و مردان بر میزان انسولین خون ناشتا شناسایی شد.

محققان دانشگاه Surrey، VIB-KU Leuven، دانشگاه Lille و تعدادی از موسسات دیگر با انتشار یافته های خود در ژورنالNature Communications ، به عنوان بخشی از متاآنالیز کنسرسیوم خصوصیات مربوط به گلوکز و انسولین(MAGIC) ، تنوع موجود در DNA افراد اروپایی(151،188نفر) غیر دیابتی را بررسی کردند تا تاثیر ژنتیکی مشاهده شده در تفاوت های جنسیتی را بر توانایی بدن برای کنترل قند خون و سطح انسولین بررسی کنند.

وقتی پانکراس قادر به تولید مقادیر کافی هورمون انسولین نیست، سطح قند(گلوکز) در خون افزایش می یابد. وقتی چنین اختلالاتی در سطح قند خون بوجود می آید، به ویژه هنگامی که با وزن بالاتر یا چاقی همراه باشد، سلول های سایر بافت های بدن نمی توانند به انسولین پاسخ دهند و به انسولین مقاوم می شوند.

رهبر ارشد این مطالعه، پروفسور اینگا پروکوپنکو از دانشگاه ساری گفت: مهم است که درک کنیم چه عواملی باعث تفاوت جنسیتی در سطح قند خون ناشتا و انسولین ناشتا می شوند، زیرا هر دو بیانگر توانایی طبیعی بدن ما برای کنترل قند خون هستند. اختلال در متابولیسم گلوکز می تواند منجر به دیابت نوع 2 و سایر بیماری های قابل پیشگیری شود.

تحقیقات قبلی نشان داده است که قند خون ناشتای بالا در تعداد بیشتری از مردان در مقایسه با زنان مشاهده می شود. در عوض، زنان بیشتر دچار اختلال تحمل گلوکز می شوند، این بدان معناست که بدن آنها پس از مصرف غذا، به اندازه کافی قادر به متابولیسم قند خون بطور فعال نمی باشد. با این حال، اینکه آیا عوامل ژنتیکی در چنین تفاوت هایی نقش دارند، تاکنون مشخص نشده بود.

دکتر واسیلیکی لاگو، محقق درVIB و KU Leuven، گفت: ما واریته هایی را در DNA شناسایی کردیم که از نظر جنسیتی تأثیر آنها بر میزان انسولین ناشتا متفاوت است. به عنوان مثال، واریته هایDNA  در ژنIRS1 ، تأثیر بیشتری در مردان نسبت به زنان دارند، در حالی که سایر واریته ها در ژنZNF12 ، تأثیر زیادی بر مقاومت به انسولین در زنان دارند اما هیچ اثر قابل تشخیصی در مردان ندارد.

پروفسور پروکوپنکو تأکید کرد: این یک تلاش بین المللی عالی در رویکردها و یافته های تحلیلی است که زمینه را برای مطالعات آینده در مورد تفاوت های مربوط به جنسیت در صفات و بیماری های انسانی هموار می کند.

آمار و داده های بزرگ انسانی

دکتر ماریکا کاکینن از دانشگاه Surrey، با اشاره به ارزش متدولوژیکی مطالعات پیگیری، گفت: در حالی که این مطالعه سرنخ هایی را در سطح ژنتیک برای تفاوت در مقدار گلوکز و انسولین بین زنان و مردان ارائه می دهد، روش آن همچنین راهنمای مطالعات مشابه در آینده است. حتی اندازه نمونه بزرگتر نیز مطلوب خواهد بود، با افزایش دسترسی به داده ها از بانک های زیستی بزرگ، این مسئله کمتر به یک مشکل تبدیل خواهد شد.

ارتباطات مخفی

محققان همچنین کشف کردند که نسبت کمر به لگن در زنان، که به تجمع چربی به شکل سیب در بدن نیز معروف است، باعث می شود آنها نسبت به انسولین مقاوم شوند، که به طور بالقوه منجر به پیشرفت دیابت نوع 2 می شود.

بر اساس یافته های این مطالعه همچنین محققان تصور می کنند که چاقی شکمی در زنان ممکن است در ایجاد سایر بیماری هایی که مقاومت به انسولین علامتی از آنها است، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک و بیماری کبد چرب، نقش داشته باشد.

همچنین مشخص شد که لاغری شدید (بی اشتهایی یا anorexia) از نظر ژنتیکی با سطح انسولین ناشتا رابطه ی معکوس دارد و این رابطه در زنان از مردان بیشتر است.

دکتر لاگو در ادامه گفت: این مطالعه به شواهد انبوهی که نشان می دهد ژنتیک منجر به اختلاف بین دو جنس در فرآیندهای طبیعی فیزیولوژیکی و در تغییرات منجر به شرایط یا بیماریهای مزمن می شود، افزوده شد. این اختلافات فراتر از اختلافاتی است که به هورمون های جنسی و قرار گرفتن در معرض عوامل زیست محیطی مربوط می باشند.

پروفسور اینگا پروکوپنکو، گفت: به جای اینکه یک روش" متناسب با همه " در طراحی برنامه های درمانی و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از پیشرفت بیماری اتخاذ شود، باید جنسیت و ترکیب ژنتیکی فردی را در نظر گرفت.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-01-genetics-reveals-link-blood-insulin.html